Mensen klagen de hele dag door. Over hun werk, over hun partner, over de markt en over de kansen die er niet liggen. Het gebeurt zo regelmatig dat we er eigenlijk niet eens meer bij stilstaan. Wat we zeker niet doorhebben, is dat klagen meestal dient als een rookgordijn voor iets anders.
We hebben aanhoudende klachten op allerlei vlakken van ons leven. Die klachten spreken we uit naar onze omgeving, of in gedachten naar onszelf. Het lijkt alsof we hier niets mee winnen – behalve een vervelend gevoel. Maar het tegendeel is waar. Klagen heeft een verborgen voordeel: we ontlopen verantwoordelijkheden die we liever niet willen nemen.
Misschien heb je een aanhoudende klacht over je partner. Het zou kunnen dat je partner veel van je verwacht en geen rekening houdt met je zakelijke doelen. Telkens weer creëert die situatie frustraties. Of je hebt een aanhoudende klacht op gezondheidsgebied. Je hebt geen tijd om te sporten, waardoor je last krijgt van je rug en de kilo’s er langzaam bij kruipen. Maar ja, wat wil je ook? Je hebt het enorm druk, vooral in deze tijd. Te druk om te sporten of aandacht te besteden aan je voeding.
Iedereen maakt gebruik van verborgen voordelen
‘Te druk zijn’ is een klassiek voorbeeld van een aanhoudende klacht die wordt gebruikt als schild voor het nemen van andere verantwoordelijkheden. Op zo’n moment gebruik je druk zijn om geen verantwoordelijkheid te hoeven nemen voor bijvoorbeeld je gezondheid. Of voor de relatie met je partner of andere familieleden. Dat is niet goed of slecht, het is simpelweg zoals mensen in elkaar zitten.
Zo zei ik op een gegeven moment als jongvolwassene tegen mijn ouders: “Pa, Ma, ik maak altijd tijd voor jullie, maar ik heb geen behoefte aan het zoveelste familieweekend. Ik ben er niet meer bij.” Dat was toen not done. Ik ben opgevoed met het idee dat je altijd tijd maakt voor je familie. Het kostte dus moeite om die woorden uit te spreken. Het was zo veel makkelijker geweest om te zeggen: “Ik kan niet, ik heb al een afspraak staan.”
Of je jezelf hierin herkent of niet, doet er niet toe. Iedereen heeft aanhoudende klachten waar verborgen voordelen aan kleven. Misschien draait het bij jou niet om een tekort aan tijd, maar om iets anders.
Als we gelijk hebben,
kunnen we hetzelfde blijven
De rest moet zich maar aanpassen
Als mensen zijn we van nature gebouwd om comfort na te streven. Een verborgen voordeel staat vaak in dienst van het behouden van comfort en gelijk willen hebben. Als we geen gelijk hebben, betekent dat namelijk dat we onze blik op een situatie moeten veranderen en ons gedrag aanpassen. Ons gedrag aanpassen is meestal niet zo comfortabel.
Als we gelijk hebben, kunnen we hetzelfde blijven. De ander of de omgeving moet maar veranderen, waardoor wij zelf geen actie hoeven te ondernemen. We leggen de bepalende kracht buiten onszelf neer. Dus als je simpelweg te druk bent met werk, hoef je niet te sporten of gezond te eten. Of als je geen geld hebt voor nieuwe investeringen, hoef je geen manieren te vinden om meer winst te genereren.
Neem een klacht over je business in gedachten. Bijvoorbeeld: zodra mijn medewerkers de kans hebben, vertrekken ze toch naar een andere baan. Als je een organisatie runt met een groot verloop, zal deze gedachte makkelijk omhoogkomen. De gedachte maakt de vertrekkende medewerkers fout. Zij hebben geen commitment, zij gaan zomaar weg. Het ligt in elk geval niet aan jou of aan je organisatie.
Tijd, vrijheid en controle over je leven
In de basis zijn aanhoudende klachten dus een manier om verantwoordelijkheid te ontlopen. Je hoeft geen eigenaarschap te nemen over de situatie en je aan te passen. Hoewel je hier zeker niet beter van wordt, heb je het comfort van niet te hoeven veranderen.
Ergens over klagen zorgt ervoor dat je iets niet meer als een mogelijkheid kunt zien. Je ontloopt de verantwoordelijkheid voor het grijpen van de kansen die er liggen. Het voordeel is dat je verantwoordelijkheid en oncomfortabele taken ontloopt, maar het heeft ook een prijs. Het kost je tijd, vrijheid en controle over je leven.
Wat als alle aanhoudende klachten die je hebt, een leugen zouden zijn? Ik wil niet zeggen dat het ook echt zo is. Dat weet alleen jij. Dit is enkel een uitnodiging om te overwegen dat klagen een rookgordijn zou kunnen zijn voor verantwoordelijkheden die je tot nu toe niet bereid bent geweest te nemen.
In de praktijk
- Maak eens een lijst van al jouw eigen aanhoudende klachten. Het gaat hier om zaken die steeds terugkomen en maar niet opgelost worden. Iets waar je één of twee keer over klaagt, telt niet mee.
- Schrijf per klacht op wat het verborgen voordeel hiervan zou kunnen zijn.
Wil je ook aan de slag met het werk van Straight-Line Leadership? Ga dan het gesprek aan met een van onze consultants en kom samen tot de kern van je uitdagingen.
